Piękno wszechświata w długościach fal rentgenowskich Chandry

Wszechświat jest dla ludzi tajemniczym światem. A także ma nieodparte piękno. Podziwiajmy piękno wszechświata w promieniach rentgenowskich!

Obserwatorium Chandra należące do NASA bada wszechświat w zakresie fal rentgenowskich od momentu swojego uruchomienia w 1999 r., nie jest jednak tak znane jak inne obserwatoria, np. Hubble czy Spitzer. Dzieje się tak częściowo dlatego, że wszechświat wygląda zupełnie inaczej – czasami niemal niezauważalnie – w zakresie fal rentgenowskich. Może jednak okazać się nieocenionym źródłem informacji o odległych galaktykach i dziwnych zjawiskach kosmicznych, zwłaszcza gdy dane rentgenowskie zostaną połączone z danymi z innych długości fal w celu uzyskania obrazu widzialnego.

Dlatego NASA opublikowała tę niezwykłą kolekcję obrazów łączących obserwacje rentgenowskie z obserwacjami w innych długościach fal, aby pokazać, w jaki sposób instrumenty takie jak Chandra pozwalają nam oglądać wszechświat przez wiele różnych soczewek.

Obiekt widoczny na zdjęciu w lewym górnym rogu to galaktyka M82. Dane rentgenowskie Chandry pokazują strumienie gazu na niebiesko i różowo, natomiast dane w zakresie światła widzialnego z Hubble'a pokazują galaktykę na czerwono i pomarańczowo. Strumienie gazu świecą w promieniujących strumieniach o temperaturze powyżej dziesięciu milionów stopni Celsjusza, ogrzewane energią emitowaną przez liczne wybuchy supernowych.

Środkowa scena w górnym rzędzie przedstawia gromadę galaktyk o nazwie Abell 2744. Jest to gigantyczny zbiór galaktyk połączonych ze sobą grawitacją, zawierający również gigantyczną chmurę gorącego gazu, której temperatura może osiągnąć dziesiątki milionów stopni Celsjusza. Ciepło tego gazu powoduje, że świeci on jasno w widmie rentgenowskim, w niebieskim zakresie obserwowanym przez Chandrę.

W prawym górnym rogu widoczna jest jedna z najjaśniejszych supernowych obserwowanych w latach 80. XX wieku, zwana SN 1987a. Dane z Chandry pokazują falę uderzeniową eksplozji na niebiesko, a resztę obrazu uzupełniają dane z Hubble'a w innych kolorach.

W prawym dolnym rogu znajduje się obraz przedstawiający układ materii znajdujący się na skraju supernowej zwanej Eta Carinae, w którym dwie gwiazdy krążą blisko siebie. Na tym zdjęciu widać nie tylko dane rentgenowskie z Chandry, ale także dane ultrafioletowe zebrane przez Hubble'a, pokazane na cyjanowo.

Zdjęcie w środku dolnego rzędu przedstawia słynną Galaktykę Koło Wozu, która przybiera swój wyjątkowy kształt, gdy mała galaktyka gwałtownie zderza się z większą. Dane z Chandry pokazują gorący gaz wydobywający się z kolizji na fioletowo, a dane z Hubble'a na czerwono, zielono i niebiesko, pokazując, jak kolizja wywołała powstawanie gwiazd.

Na końcu, na dolnym lewym zdjęciu widać oszałamiającą Mgławicę Ślimak, dającą nam wyobrażenie o tym, jak nasze słońce będzie wyglądać za miliardy lat, gdy wyczerpie się jego paliwo i utworzy gigantyczną chmurę gazu i pyłu. Tutaj dane w podczerwieni z teleskopu Spitzera przedstawiono na zielono i czerwono, dane w świetle optycznym z Hubble'a na pomarańczowo i niebiesko, dane w świetle ultrafioletowym z Galaxy Evolution Explorer na cyjanowo, a dane z Chandry na biało, podkreślając obraz karłowatej gwiazdy w centrum mgławicy.

• Podziwiaj magiczne piękno wszechświata, w którym ponad milion ciał niebieskich mieni się w promieniach rentgenowskich